‘Ιρβιν Γιάλομ – 25 Σύντομα Αποσπάσματα από τα Βιβλία του

‘Ιρβιν Γιάλομ

«Κάθε άνθρωπος πρέπει να επιλέγει πόση αλήθεια μπορεί να αντέξει»
― Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Η απελπισία είναι το τίμημα που πληρώνει κανείς για να φτάσει στην αυτογνωσία. Κοιτάξτε βαθιά στη ζωή ασς και θα διαπιστώσετε ότι η απελπισία βρίσκεται παντού»
– Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Μόνο ένας πληγωμένος θεραπευτής μπορεί πραγματικά να θεραπεύσει»
― Irvin D. Yalom, Στο Ντιβάνι

«Μια μέρα, σύντομα, ίσως σε σαράντα χρόνια, δεν θα ζει κανείς από αυτούς που με έχουν γνωρίσει. Τότε θα είμαι πράγματι νεκρός – όταν δηλαδή δεν θα υπάρχω πια στη μνήμη κανενός. Σκέφτηκα ότι κάποιος, που είναι πολύ ηλικιωμένος είναι το τελευταίο ζωντανό πλάσμα πάνω στη γη που έχει γνωρίσει κάποιο άλλο άτομο ή κάποιo πλήθος ατόμων προσωπικά και που τώρα έχουν φύγει από ζωή. Όταν το άτομο αυτό πεθάνει, πεθαίνει μαζί του και το πλήθος αυτών, εξαφανίζεται από τη ζωντανή μνήμη. Αναρωτιέμαι, για μένα ποιος θα είναι αυτός ο άνθρωπος, τίνος ο θάνατος θα με κάνει να πεθάνω πραγματικά;»
― Irvin D. Yalom, O Δήμιος του Έρωτα κι άλλες Ιστορίες Ψυχοθεραπείας.

«Αν ανέλθουμε αρκετά ψηλά στην κοινωνία, θα φτάσουμε κάποια στιγμή σε ένα ύψος από το οποίο η τραγωδία παύει να φαίνεται τόσο τραγική»
― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

«Η ζωή είναι μια σπίθα ανάμεσα σε δύο όμοια κενά, το σκοτάδι πριν τη γέννηση και το σκοτάδι μετά τον θάνατο». 

― Ιrvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Είναι λάθος να κάνεις παιδιά από ανάγκη, λάθος να χρησιμοποιείς το παιδί σου για να ανακουφίσεις τη μοναξιά σου, λάθος να δίνεις σκοπό στη ζωή σου με την αναπαραγωγή ενός αντιγράφου του εαυτού σου. Είναι λάθος επίσης να αναζητάς την αθανασία με το να σπέρνεις τον σπόρο σου στο μέλλον, νομίζοντας ότι περιέχει τη συνείδησή σου! ”
― Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Το πνεύμα του ανθρώπου οικοδομείται από τις επιλογές του»
― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

«Ορίστε; “Οι οριακοί ασθενείς παίζουν παιχνίδια”; Αυτό είπες; Ernest, ποτέ δεν θα γίνεις πραγματικός θεραπευτής αν σκέφτεσαι έτσι. Αυτό ακριβώς εννοούσα νωρίτερα όταν μίλησα για τους κινδύνους της διάγνωσης. Δεν προσεγγίζουμε κάθε περίπτωση οριακού με τον ίδιο τρόπο. Το να βάζουμε ετικέτες στους ανθρώπους τους κάνουμε κακό. Δεν μπορείς να θεραπεύσεις την ετικέτα. Πρέπει να αντιμετωπίσεις το άτομο που βρίσκεται πίσω από την ετικέτα.»
― Irvin D. Yalom, Στο Ντιβάνι

«… αργά ή γρήγορα έπρεπε να εγκαταλείψει την ελπίδα για ένα καλύτερο παρελθόν».
― Irvin D. Yalom, Κοιτάζοντας τον Ήλιο: Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του Θανάτου

«Ο γάμος με όλη αυτή την κτητικότητα και τη ζήλεια που τον περιβάλλουν υποδουλώνει το πνεύμα».
― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

«Η ζωή τελικά είναι ένα μίζερο πράγμα. Αποφάσισα να την περάσω συλλογιζόμενος διάφορα σχετικά με αυτή.»

― Irvin D. Yalom, Η Θεραπεία του Schopenhauer

«Ονειρεύομαι μια αγάπη που είναι κάτι περισσότερο από δύο ανθρώπους που η μόνη τους επιθυμία είναι να κατέχουν ο ένας τον άλλον»
― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

«Να ένα περίεργο πείραμα που θα μας βάλει σε σκέψεις. . . Το μήνυμα του Νίτσε προς εμάς ήταν να ζούμε τη ζωή μας με τέτοιο τρόπο ώστε να θέλουμε να ξαναζούμε ακριβώς την ίδια ζωή αιώνια» 

― Irvin D. Yalom

«Η θρησκεία έχει τα πάντα στο πλευρό της: την αποκάλυψη, τις προφητείες, την κρατική προστασία, υψηλότατη αξιοπρέπεια και υπεροχή. . . Και περισσότερο από αυτό, το ανεκτίμητο προνόμιο να της επιτρέπεται να αποτυπώνει τα δόγματά της στο μυαλό των ανθρώπων στην τρυφερή εποχή της παιδικής ηλικίας, κατά την οποία γίνονται σχεδόν έμφυτες ιδέες»
― Irvin D. Yalom, Η Θεραπεία του The Schopenhauer

Irvin D. Yalom: «Κοιτάξτε μέσα από το παράθυρο του άλλου»

Είναι παράξενο πως κάποιες φράσεις ή κάποια γεγονότα εγκαθίστανται στο μυαλό μας και μας προσφέρουν συνεχή καθοδήγηση και ανακούφιση.

Πριν από μερικές δεκαετίες έβλεπα μια ασθενή με καρκίνο του μαστού, που είχε περάσει ολόκληρη την εφηβεία της παγιδευμένη σε μια μακρόχρονη και πικρή πάλη με τον αρνητικό πατέρα της.

Λαχταρώντας κάποια μορφή συμφιλίωσης, μια καινούργια αρχή για τη σχέση τους, περίμενε πως και πώς να την πάει ο πατέρας της με τ” αυτοκίνητο στο κολέγιο – μια ευκαιρία να είναι μαζί του για πολλές ώρες.

Άλλά το ταξίδι που περίμενε από καιρό με ανυπομονησία αποδείχτηκε καταστροφή. Η συμπεριφορά του πατέρα της ήταν απολύτως συνεπής με την αρνητικότητα του.

Σ' όλη τη διαδρομή δεν σταμάτησε να γκρινιάζει για το άθλιο, γεμάτο σκουπίδια ρυάκι που έτρεχε στο πλάι του δρόμου. Εκείνη, απ' την άλλη μεριά, δεν έβλεπε καμιά βρομιά στο πανέμορφο, γραφικό, καθαρό ποταμάκι.

Μη βρίσκοντας τρόπο ν' ανταποκριθεί στη στάση του πατέρα της, κατέληξαν να βυθιστούν κι οι δύο στη σιωπή και πέρασαν το υπόλοιπο της διαδρομής χωρίς να κοιτάζονται.

Αργότερα η κοπέλα έκανε το ίδιο ταξίδι μόνη της και προς μεγάλη της έκπληξη είδε πως τα ρυάκια ήταν δύο – ένα σε κάθε μεριά του δρόμου.

«Αυτή τη φορά οδηγούσα εγώ» είπε λυπημένη, «και το ρυάκι που έβλεπα από το παράθυρο του οδηγού ήταν ακριβώς όπως το είχε περιγράψει ο πατέρας μου, άθλιο και μολυσμένο».

Ώσπου να μάθει όμως να βλέπει τα πράγματα απ' το παράθυρο του πατέρα της, ήταν αργά – ο πατέρας της είχε πεθάνει.

«Η ώριμη αγάπη είναι όταν αγαπάς, όχι όταν αγαπιέσαι.» ― Irvin D. Yalom

«Κάθε άνθρωπος πρέπει να επιλέγει πόση αλήθεια μπορεί να αντέξει» ― Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Η απελπισία είναι το τίμημα που πληρώνει κανείς για να φτάσει στην αυτογνωσία. Κοιτάξτε βαθιά στη ζωή σας και θα διαπιστώσετε ότι η απελπισία βρίσκεται παντού» – Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Μόνο ένας πληγωμένος θεραπευτής μπορεί πραγματικά να θεραπεύσει» ― Irvin D. Yalom, Στο Ντιβάνι

«Μια μέρα, σύντομα, ίσως σε σαράντα χρόνια, δεν θα ζει κανείς από αυτούς που με έχουν γνωρίσει. Τότε θα είμαι πράγματι νεκρός – όταν δηλαδή δεν θα υπάρχω πια στη μνήμη κανενός. Σκέφτηκα ότι κάποιος, που είναι πολύ ηλικιωμένος είναι το τελευταίο ζωντανό πλάσμα πάνω στη γη που έχει γνωρίσει κάποιο άλλο άτομο ή κάποιo πλήθος ατόμων προσωπικά και που τώρα έχουν φύγει από ζωή. Όταν το άτομο αυτό πεθάνει, πεθαίνει μαζί του και το πλήθος αυτών, εξαφανίζεται από τη ζωντανή μνήμη. Αναρωτιέμαι, για μένα ποιος θα είναι αυτός ο άνθρωπος, τίνος ο θάνατος θα με κάνει να πεθάνω πραγματικά;» ― Irvin D. Yalom, O Δήμιος του Έρωτα κι άλλες Ιστορίες Ψυχοθεραπείας.

«Αν ανέλθουμε αρκετά ψηλά στην κοινωνία, θα φτάσουμε κάποια στιγμή σε ένα ύψος από το οποίο η τραγωδία παύει να φαίνεται τόσο τραγική» ― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

«Η ζωή είναι μια σπίθα ανάμεσα σε δύο όμοια κενά, το σκοτάδι πριν τη γέννηση και το σκοτάδι μετά τον θάνατο». ― Ιrvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Είναι λάθος να κάνεις παιδιά από ανάγκη, λάθος να χρησιμοποιείς το παιδί σου για να ανακουφίσεις τη μοναξιά σου, λάθος να δίνεις σκοπό στη ζωή σου με την αναπαραγωγή ενός αντιγράφου του εαυτού σου. Είναι λάθος επίσης να αναζητάς την αθανασία με το να σπέρνεις τον σπόρο σου στο μέλλον, νομίζοντας ότι περιέχει τη συνείδησή σου! » ― Irvin D. Yalom, Όταν έκλαψε ο Νίτσε

«Το πνεύμα του ανθρώπου οικοδομείται από τις επιλογές του» ― Irvin D. Yalom, Όταν Έκλαψε ο Νίτσε

Αυτό που είμαστε. Του Ίρβιν Γιάλομ

Ποιος από μας δεν έχει γνωρίσει κάποιον άνθρωπο (ίσως τον ίδιο μας τον εαυτό) που να είναι τόσο στραμμένος προς τα έξω, τόσο απορροφημένος στη συσσώρευση αγαθών ή στο τι σκέφτονται οι άλλοι, ώστε να χάνει κάθε αίσθηση του εαυτού του; Ένας τέτοιος άνθρωπος, όταν του τίθεται κάποιο ερώτημα, αναζητεί την απάντηση προς τα έξω κι όχι προς τα μέσα. Διατρέχει δηλαδή τα πρόσωπα των άλλων, για να μαντέψει ποιά απάντηση επιθυμούν ή περιμένουν.

Για έναν τέτοιον άνθρωπο θεωρώ χρήσιμο να συνοψίσω μια τριάδα δοκιμίων που έγραψε ο Σοπενάουερ προς το τέλος της ζωής του. (Για όποιον έχει φιλοσοφικές τάσεις είναι γραμμένα σε γλώσσα σαφή και προσβάσιμη στον μη ειδικό). Βασικά τα δοκίμια τονίζουν ότι το μόνο που μετράει είναι αυτό που το άτομο είναι.

Ούτε ο πλούτος ούτε τα υλικά αγαθά ούτε η κοινωνική θέση ούτε η καλή φήμη φέρνουν την ευτυχία. Αν και οι σκέψεις αυτές δεν αφορούν συγκεκριμένα τα υπαρξιακά θέματα, παρ’ όλ’ αυτά μας βοηθούν να μετακινηθούμε από ένα επιφανειακό επίπεδο προς βαθύτερα ζητήματα.

1. Αυτό που κατέχουμε.

Τα υλικά αγαθά είνα απατηλά. Ο Σοπενάουερ υποστηρίζει πολύ κομψά ότι η συσσώρευση πλούτου και αγαθών είναι ατελείωτη και δεν προσφέρει ικανοποίηση. Όσο περισσότερα κατέχουμε, τόσο πολλαπλασιάζονται οι απαιτήσεις μας. Ο πλούτος είναι σαν το νερό της θάλασσας: όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο πιο πολύ διψάμε. Στο τέλος δεν κατέχουμε εμείς τα αγαθά μας – μας κατέχουν εκείνα.

Το υπαρξιακό μοντέλο του Ίρβιν Γιάλομ

Ο σύγχρονος ψυχολόγος Ίρβιν Γιάλομ το 1981 προσδιόρισε τέσσερεις απόλυτες υπαρξιακές ανησυχίες, που έχουν μεγάλη σημασία στην ψυχοθεραπεία: Το θάνατο, την ελευθερία, την απομόνωση και την έλλειψη νοήματος στη ζωή. Κάθε μία από αυτές τις ανησυχίες προκαλεί εσωτερικές συγκρούσεις στο υπαρξιακό πλαίσιο αναφοράς, όπως το αντιλαμβάνεται ο Γιάλομ.

Ο θάνατος: Είναι η πιο οφθαλμοφανής απόλυτη ανησυχία. Είναι προφανές σε όλους ότι ο θάνατος θα έρθει και ότι δεν υπάρχει διαφυγή. Είναι μια φοβερή αλήθεια στην οποία τα άτομα αποκρίνονται με τρόμο και συχνά αναπτύσσουν άμυνες, που επηρεάζουν σημαντικά το χαρακτήρα τους. Το παιδί από μικρή ηλικία είναι απασχολημένο με το θάνατο και η εξάλειψη του τρόμου του θανάτου είναι ένα σημαντικό αναπτυξιακό στάδιο στη ζωή του. Συχνά ψυχοπαθολογικά συμπτώματα οφείλονται σε αδυναμία υπέρβασης του φόβου του θανάτου.