ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Γεώργιος Μπαμπινιώτης 

Αντιγράφω και προσυπογράφω ένα απόσπασμα από το σημερινό άρθρο στα Νέα τού φίλου Κώστα Γεωργουσόπουλου, ενός Έλληνα διανοούμενου που γνωρίζει την γλώσσα μας όσον ολίγοι.

 Φιλόλογος, δάσκαλος, θεατρικός κριτικός, συγγραφέας, μελετητής τής γλώσσας και τής ελληνικής παράδοσης και τού πολιτισμού γενικότερα ο Κώστας Γεωργουσόπουλος μάς μιλάει για την ελληνική γλώσσα και ιδιαίτερα για το ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ τής Ελληνικής με τρόπο και περιεχόμενο που αξίζει να διαβαστεί ευρύτερα.

«Εδώ ο έλληνας μαθητής κυκλοφορεί στα ίδια τοπία, αντικρίζει τον ίδιο ορίζοντα. Μιλάει την ίδια γλώσσα. Αν όχι ως συντακτική δομή, αλλά ως λεξιλόγιο:

 Αρετή, Αμαρτία, Αγάπη, Μίσος, Ειρήνη, Πόλεμος, Ηθος, Εθος, Εθνος, Εθισμός, Αιθέρας, Αίθριο, Αιθρία.

Φανταστήκατε ποτέ, το συνειδητοποιήσατε πόσες λέξεις λέμε κάθε μέρα που έλεγε και ο Σωκράτης, ο Κολοκοτρώνης και ο Τζιμ Λόντος στην Αμερική; 

Το «Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή, σε γνωρίζω από την όψη που με βια μετράει τη γη», στίχοι του Διονύσιου Σολωμού του 1800 περίπου με λέξεις που θα τις βρείτε όλες και στον Ομηρο! 

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έγραψε το υφολογικά εξοχότερο Ευαγγέλιο στα ελληνικά και από τον Ομηρο στον Αισχύλο και από τον «Ερωτόκριτο» στον Μακρυγιάννη και από τον Παράσχο στον Παλαμά και στον Τερζάκη, ένα λεξικό ελληνικής γλώσσας θα είχε λέξεις που υπάρχουν σε όλες τις γενιές ελληνικής γλωσσικής περιπέτειας λογοτεχνικής και καθημερινότητας. 

Αν θεωρείτε πως όσα γράφω είναι αυτονόητα, συνήθη, θα ισχυριστούν κάποιοι πως οι λέξεις βέβαια είναι οι ίδιες, αλλά η λειτουργία και το σημερινό νόημά τους άλλαξαν. Αλλάξω; 

Η ποινή, η τιμωρία, το έγκλημα, η αθωότητα, το πνεύμα, το νόημα, η ποίηση, το έπος, ο λυρισμός, το δίκαιο, η αδικία, η αρχή και το τέλος, η πορεία και η στάση, ο έρωτας και ο θάνατος, ο άνθρωπος και ο θεός, η γη και ο ουρανός, ο κεραυνός και η αιθρία, το πεπρωμένο και το μέλλον, το μυστήριο και το αίνιγμα, ο μύθος, ο θρύλος, ο όλεθρος, το θράσος, το κύρος, η απάτη, η λέξη και η σκέψη, το νέφος και το έρεβος, η Κόλαση και ο Παράδεισος κυκλοφορούν στον αέρα αιώνες αιώνων. 

Είναι η προίκα μας που δεν ξοδεύεται ποτέ, αφού ακόμη και στα όνειρά μας με λέξεις του Ομήρου και του Μακρυγιάννη ταξιδεύουμε.»

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/HuypigmMo8e2rU2p/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η αρμονία της ελληνικής γλώσσας

Ευλόγως λοιπόν ο Αντισθένης μας υπενθυμίζει «Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις»

Η Ελληνική γλώσσα δεν είναι τυχαία. Χτίστηκε πάνω στα μαθηματικά, και αυτό που ελάχιστοι ακόμα ξέρουν είναι ότι κάθε λέξη στην Ελληνική έχει μαθηματικό υπόβαθρο.

Τα γράμματα στην Ελληνική γλώσσα δεν είναι στείρα σύμβολα. Όρθια, ανάποδα με ειδικό τονισμό, αποτελούσαν το σύνολο των 1620 συμβόλων που χρησιμοποιούνταν

στην Αρμονία (Μουσική στα νεοελληνικά). Η πιο σημαντική τους ιδιότητα είναι ότι το κάθε γράμμα έχει μια αριθμητική τιμή/αξία, κάθε γράμμα είναι ένας αριθμός, οπότε κατ επέκταση και κάθε λέξη είναι ένας αριθμός.Μια τεράστια γνώση κλειδωμένη-κωδικοποιημένη μέσα λέξεις λόγω της μαθηματικών τιμών που έχουν. Ένας από τους Πρωτοπόρους επί του θέματος ήταν ο μέγιστος Πυθαγόρας. Οι αριθμοί, τα σχήματα, η αρμονία και τα άστρα έχουν κάτι κοινό, έτσι αντίστοιχα τα μαθηματικά (αριθμοί) η γεωμετρία (σχήματα) η αρμονία(μουσική) και η αστρο-νομία (αστήρ=α-χωρίς- στήριγμα + φυσικοί νόμοι που τα διέπουν) ήταν αδελφές επιστήμες κατά τον Πυθαγόρα, που με την συγκεκριμένη σειρά που αναφέραμε ήταν η σκάλα για την εξέλιξη (=εκ -του- έλικος, DNA) του νου-ψυχής προς τον Δημιουργό. Έναν Δημιουργό που δημιούργησε βάσει αυτών των τεσσάρων επιστημών. 27 σύμβολα-αριθμοί με αριθμητική αξία συνθέτουν το Ελληνικό Αλφάβητο, 3 ομάδες από 9 σύμβολα-αριθμούς η κάθε ομάδα, με άθροισμα κάθε ομάδας 45, 450, 4.500.

ΑΛΦΑ = 1+30+500+1= 532 =>5+3+2= 10 => 1+0= 1

ΕΝ = 5+50 = 55 => 5+5 = 10 => 1+0= 1

ΟΜΙΚΡΟΝ = 70+40+10+20+100+70+50= 360, όσες και οι μοίρες του κύκλου

Οι σκέψεις του Ελύτη για την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών

Όπως είναι γνωστό ο νόμος του Κωνσταντίνου Καραμανλή για την κατάργηση της καθαρεύουσας εν μία νυκτί αποδοκιμάστηκε από μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επίσης, η απόφαση θεωρήθηκε πως είχε πολιτικά κριτήρια και όχι γλωσσολογικά – επιστημονικά.

Έτσι, λοιπόν στις 27 Ιανουαρίου του 1976 μια μακρά συνεδρίαση στο κτίριο του Υπουργείου Παιδείας ολοκληρώνεται. Η ιστορική απόφαση έχει ληφθεί: η δημοτική καθιερώνεται ως η μόνη γλώσσα διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Στην ιστορική συνάντηση προέδρευσε ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και συμμετείχαν ο υπουργός και οι υφυπουργοί Παιδείας, πρυτάνεις πανεπιστημίων, πανεπιστημιακοί και πρόεδροι εκπαιδευτικών σωματείων.

Παρών ήταν και ο βουλευτής Επικρατείας του ΕΚΝΔ Ευάγγελος Παπανούτσος, ο οποίος λίγο πριν τη χούντα ήταν ο εμπνευστής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που εισήγαγε η κυβέρνηση Παπανδρέου.

Η ιστορική συνάντηση της 27ης Ιανουαρίου

Το γλωσσικό ζήτημα ήταν μόνο ένα από τα θέματα της διαβούλευσης. Το κεντρικό θέμα ήταν το εκπαιδευτικό σύστημα και οι παθογένειές του. Ωστόσο, η κατάργηση της καθαρεύουσας, όπως ήταν λογικό, μονοπώλησε το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας. Συγκεκριμένα, η απόφαση ανέφερε ότι όλα τα σχολικά βιβλία έπρεπε να ξαναγραφούν στη δημοτική, ενώ ακόμη και τα κείμενα των αρχαίων φιλοσόφων στο Γυμνάσιο θα διδάσκονταν πλέον μόνο από μετάφραση, για να είμαστε πιο ακριβείς μόνο στη νεοελληνική απόδοση.

Τὸ σκάνδαλο τοῦ μονοτονικοῦ

Αντιγράφω απο το έντυπο «Φύλλα μάχης» Σεπτέμβριος του 1991.
~Τὸ σκάνδαλο τοῦ μονοτονικοῦ

[Ἔνθετο ἔντυπο τοῦ περιοδικοῦ Εὐθύνη, συλλογὴ «Φύλλα μάχης» ἀρ. 1.]

1.
Τὸ μονοτονικὸ ἐπιβλήθηκε στὸν ἑλληνικὸ Λαὸ ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση τοῦ ΠΑΣΟΚ —Ὑπουργὸς Παιδείας κ. ᾽Ελευθ. Βερυβάκης— μὲ τροπολογία ποὺ αἰφνίδια προτάθηκε, κοντὰ στὰ μεσάνυχτα, ὅταν ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων (συνεδρίαση τῆς 11.1.1982) εἶχε περατώσει τὴν συζήτηση καὶ εἶχε ψηφίσει τὸ ἕνα καὶ μόνο ἄρθρο τοῦ Νόμου 1228 ποὺ ἀποτελοῦσε «Κύρωση τῆς ἀπὸ 11.11.1981 πράξης τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας περ ὶ ἐγγραφῆς μαθητῶν στὰ Λύκεια τῆς Γενικῆς καὶ Τεχνικῆς καὶ ᾽Επαγγελματικῆς ᾽Εκπαιδεύσεως» καὶ μὲ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν τίτλο δημοσιεύτηκε στὸ Αʹ Τεῦχος τοῦ φύλλου 15/11.2.82 τῆς Ἐφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως.

Ἕνα κεφαλαιῶδες, λοιπόν, ἐθνικὸ θέμα, τὸ θέμα τοῦ τρόπου γραφῆς τῶν λέξεων μιᾶς πανάρχαιας γλώσσας -τρόπου καθιερωμένου μὲ ἐφαρμογὴ πολλῶν αἰώνων,- ἀντιμετωπίστηκε μὲ ἀσύγνωστη, ἀνατριχιαστικὴ ἐπιπολαιότητα. Διότι: α) εἰσάγεται πρὸς συζήτηση μὲ ἄρθρο τῆς προσκολλήσεως σὲ θέμα νόμου ἄσχετο, β) εἰσάγεται μεσάνυχτα, ὅταν ἡ πλειονότητα τῶν βουλευτῶν ἀπουσιάζει, γ) εἰσάγεται αἰφνίδια (κι αὐτό, θὰ ἰδοῦμε γιατί) δ) εἰσάγεται ἀντισυνταγματικὰ (προσκολλημένο σὲ νόμο ἄσχετο) καὶ ε) εἰσάγεται χωρὶς νὰ ἐρωτηθεῖ, οὔτε ὁ Λαὸς —ἐνῶ τότε ἀκριβῶς ὑποστηριζόταν πὼς γιὰ δυὸ στρατιωτικὲς βάσεις ἔπρεπε νὰ γίνει... δημοψήφισμα,— οὔτε ἡ ᾽Ακαδημία ᾽Αθηνῶν, οὔτε τὰ Πανεπιστήμια τῆς χώρας καὶ ἰδίως οἱ Φιλοσοφικές τους Σχολές, οὔτε οἱ Ἑταιρίες τῶν Συγγραφέων-Λογοτεχνῶν —παρὰ τὴν βαρυσήμαντη ἀπόφανση τοῦ σοφοῦ καθηγητῆ καὶ τότε Γεν. Γραμματέα τῆς ᾽Ακαδημίας Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου πὼς «Τὴν γλώσσα τὴν ἀναπτύσσουν μόνον ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἔχουν νὰ εἰποῦν κάτι, δηλαδὴ οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, καὶ ὄχι οἱ ἀπνευμάτιστοι γλωσσοπλάστες καὶ νομοθέτες... Οἱ γλωσσικοὶ νομοθέτες δὲν ἔχουν καμμιὰ ἁρμοδιότητα καὶ ἀνακόπτουν ἁπλῶς τὴν ἐξέλιξη τοῦ γλωσσικοῦ μας πολιτισμοῦ».

2.
Ὑπῆρξε, βέβαια, πολὺ πρὶν ἀπὸ τὴν ἡμερομηνία αὐτή, ἐξαγγελία κύκλων τοῦ ΠΑΣΟΚ ὄχι μόνο γιὰ τὴν ἐπιβολὴ τοῦ μονοτονικοῦ ἀλλὰ γιὰ ἔσχατη ἁπλοποίηση τῆς γλώσσας μας (ὡσὰν νὰ εἴμαστε οἱ ἄξεστοι Τοῦρκοι τοῦ Κεμὰλ ᾽Ατατοὺρκ καὶ ὄχι οἱ φορεῖς τῆς ἀρχαιότερης ζωντανῆς γλώσσας τοῦ κόσμου...). Στὸ «Δελτίο Συνδέσμου Ἑλληνίδων ᾽Επιστημόνων (᾽Οκτώβριος 1979) προαναγγέλλεται πὼς «τὸ μονοτονικὸ εἶναι ἕνα βῆμα» πρὸς τὴν ταύτιση τῆς γραπτῆς μὲ τὴν προφορικὴ λαλιὰ (δὲν μᾶς μιμήθηκαν οἱ Ἄγγλοι καὶ οἱ Γάλλοι...), δηλαδή: τὴν κατάργηση τῶν διφθόγγων, τῶν πολλῶν ι, τῶν δύο ε καὶ ο, —καὶ «σ' αὐτὴ τὴν ἐπίμονη», λέει τὸ κείμενο, «διεργασία πρωτοστατοῦν οἱ δημοσιογράφοι, οἱ προκηρυξιογράφοι-τοιχοκολλητές, οἱ μπροσουροποιοί, μανιφεστογράφοι... ποὺ θὰ λυτρώσουν τὴν γλώσσα μας ἀπὸ τὴν σκουριὰ αἰώνων». Μόνο αὐτοὶ εἶναι ἁρμόδιοι...

" Η γνώση της Ελληνικής είναι απαραίτητο θεμέλιο υψηλής πολιτισμικής καλλιέργειας. "

- Μαριάννα Μακ Ντόναλτ, καθηγήτρια Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ιστορικός των κλασικών

Δώρισε ενα εκατομμύριο δολάρια στο Πανεπιστήμιό της, για να ιδρυθεί ένα ερευνητικό κέντρο με σκοπό την καταχώρηση σε Η/Υ όλης της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε ερευνητής στο μέλλον να μπορεί να αναδιφήσει ταχύτατα μέσα σε οποιοδήποτε κείμενο η συνδυασμό Αρχαίων κειμένων. Έτσι ξεκίνησε το διάσημο προγραμμα TLG, που σημαίνει «Thesaurus Linguae Graecae» δηλαδή ο «Θησαυρος της Ελληνικης Γλωσσας», το 1972 στο Πανεπιστημιο της Καλιφορνια στο Irvine.

Το TLG έχει ουσιαστικά αποθηκευμένη σχεδόν ολόκληρη την Ελληνική Γραμματεία απο το 800 π.χ.ε. (προ χριστιανικής εποχής) μέχρι το 1453 μ.χ.ε. και επίσης συνεχίζει με την μετα-Βυζαντινή περίοδο. Το όλο corpus περιλαμβάνει περί τα 90.000.000 λέξεων, λεκτικών τύπων και λημμάτων.

Σήμερα (86 ετών παρακαλώ) είναι επίτιμη καθηγήτρια (Emeritus Faculty of UC San Diego) Κλασσικής Φιλολογίας και Θεάτρου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και διεθνούς φήμης αυθεντία στο χώρο της Αρχαίας Τραγωδίας, ιδιαίτερα όσον αφορά στις σύγχρονες παραστάσεις του Αρχαίου Θεάτρου. Το 1972 η Marianne MacDonald ολοκλήρωσε την διδακτορική της διατριβή με θέμα την έννοια της ευτυχίας στον Ευριπίδη. Τελευταία της επίσημη συμμετοχή/εργασία δημοσιεύτηκε στη OUP (Oxford University Press) το 2015 με τίτλο "Dancing Drama: Ancient Greek Theatre in Modern Shoes and Shows book chapter for Oxford Handbook on Dance and Theatre, edited by Nadine George"

Τι σχέση έχουμε εμείς με τους αρχαίους;

Όμηρος 

Πέρασαν 3.000 χρόνια το λιγότερο (και 4 μη σου πω) και ακόμα ομιλείται η ίδια γλώσσα χωρίς να το ξέρετε. Δεν συμβαίνει σε καμία άλλη γλώσσα αυτό παγκοσμίως.

Στην καθημερινότητα σου λες :

1. Ένα χελιδόνι (ή ένας κούκος) δεν φέρνει την άνοιξη.
Μία χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεἶ - Ειπώθηκε απο τον Αίσωπο και έμεινε ως παροιμία που χρησιμοποιούσαν συχνά ο Αριστοτέλης, ο Στοβαίος και ο Αριστοφάνης. Επικράτησε η εκδοχή με τον κούκο.

2. Το ένα χέρι νίβει το άλλο
ἁ δὲ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει - στίχος του Πυθαγόρειου φιλόσοφου και ποιητή Επίχαρμου

3. Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις
Εί κακά τις σπείραι κακά κέρδια αμήσειν - Ησίοδος

4. Κάλλιο να σε ζηλεύουνε παρά να σε λυπούνται
κρέσσον γὰρ οἰκτιρμοῦ φθόνος- Πίνδαρος

5. Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει
Ἡ γλῶττα ἀνόστεος μὲν ὀστέα θραύει- Σόλων

6. Έπαθε και έμαθε
τὸν πάθει μάθος- Αισχύλος, Αγαμέμνων

7. Σηκώθηκαν οι τρίχες μου
τριχὸς δ᾽ ὀρθίας πλόκαμος ἵσταται - Αισχύλος, Επτά επί Θήβας

8. Ο άνδρας είναι η κολώνα του σπιτιού
Ανήρ, στέγης στῦλον - Αισχύλος, Αγαμέμνων

9. Χτύπα ξύλο
Ἅπτεσθαι ξύλου - Αριστοφάνης

Μάικλ Βέντρις έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία!

Του Δημήτρη Σταματάκη

Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις και έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! Από μικρός είχε κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά.

Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών, ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατατάχτηκε στη Βασιλική Βρετανική Αεροπορία και διέπρεψε στο να σπάζει μυστικούς κώδικες των Γερμανών, το να λύσει το μεγάλο αίνιγμα, το αποκαλούμενο «Έβερεστ» της Αρχαιολογίας που ταλάνιζε ειδικούς πάνω από 30 χρόνια ήταν πια θέμα χρόνου. Το γεγονός ότι δεν ήταν αρχαιολόγος, αλλά αρχιτέκτονας αλλά ούτε και πανεπιστημιακός, τον βοήθησε να διατηρήσει το μυαλό του καθαρό και να ρισκάρει κάνοντας τολμηρές υποθέσεις ότι πράγματι η Γραμμική Β είναι Ελληνική γλώσσα, χωρίς το φόβο της απόρριψης από ένα χώρο, τον Ακαδημαϊκό όπου ούτως ή άλλως δεν ανήκε.

Οι 18 μοναδικές ιδιότητες της Ελληνικής γλώσσας!

Ἀντώνη Ἀντωνάκου, φιλολόγου – ἱστορικοῦ

Οι ιδιότητες αυτές, πολύ περιληπτικά, είναι οι εξής:

1. Ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ ὁμιλεῖται συνεχῶς ἐπὶ 4000 ἔτη. Ὅλες οἱ ὁμηρικὲς λέξεις ἔχουν διασωθεῖ στὴν παραγωγὴ τῶν λέξεων καὶ κυρίως στὰ σύνθετα. Π.χ. μπορεῖ σήμερα νὰ λέμε νερό (ἐκ τοῦ νηρόν, ἐξ οὗ καὶ Νηρηίδες, Νηρεὺς κ.λπ.), ἀλλὰ τὰ σύνθετα καὶ τὰ παράγωγα θὰ εἶναι μὲ τὸ ὕδωρ (ὑδραυλικός, ὑδραγωγεῖο, ὕδρευση, ἐνυδρεῖο, ἀφυδάτωση, κ.λπ.) Ἢ τὸ ρῆμα δέρκομαι βλέπω, ποὺ ἔχει διασωθεῖ στὸ ὀξυδερκής.

2. Ἔξυπνοι τόνοι καὶ ἔξυπνα γράμματα. Οἱ τόνοι καὶ τὰ πνεύματα ἀλλὰ καὶ τὰ φωνήεντα εἶναι πολὺ σημαντικοὶ παράγοντες στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, γιατί, ἂν ἀλλάξει ἕνα πνεῦμα ἢ ἕνας τόνος ἢ ἕνα φωνῆεν, αὐτομάτως ἔχουμε διαφορετικὴ σημασία. Π.χ. τὸ ρῆμα εἴργω (μὲ ψιλὴ) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν εἴσοδο, ἐνῷ μὲ δασεῖα (εἱργνύω) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν ἔξοδο (κάθειρξις). Σῦρος (μὲ περισπωμένη) εἶναι τὸ νησί, ἐνῷ Σύρος (μὲ ὀξεῖα), εἶναι ὁ κάτοικος τῆς Συρίας. Ἡ λέξη φορὰ (μὲ ὄμικρον) σημαίνει τὴν κατεύθυνση ἑνὸς πράγματος, ἡ λέξη φωρά (μὲ ὠμέγα καὶ ὀξεῖα) σημαίνει τὴν κλοπή, ἐνῷ φωρᾷ (μὲ ὠμέγα, περισπωμένη καὶ ὑπογεγραμμένη) σημαίνει ζητεῖ.

3. Ὁ τονισμὸς δημιουργεῖ θετικὴ ἢ ἀρνητικὴ ἔννοια. Παράδειγμα, ἡ λέξη ἔργον συντιθέμενη μὲ ἕνα συνθετικὸ ἀποδίδει ἰδιότητα δημιουργώντας τὴν κατάληξη -ουργός. Καὶ ἐδῶ ἔρχεται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ἑλληνικῆς ἡ ὁποία προστάζει: Ἐὰν τὸ ἔργο εἶναι γιὰ τὸ καλὸ τῶν ἀνθρώπων, τότε τονίζεται ἡ λήγουσα, ὅπως μελισσουργός, δημιουργός, σιδηρουργός. Ὅταν ὅμως εἶναι πρὸς…βλάβην τῶν ἀνθρώπων, ὁ τονισμὸς ἀνεβαίνει στὴν παραλήγουσα π.χ. κακοῦργος, πανοῦργος, ραδιοῦργος.

4. Ἡ σοφία. Ἡ γλῶσσα μας ἔχει λέξεις ποὺ περικλείουν, πραγματικά, ὁλόκληρη φιλοσοφία. Π.χ. ἡ λέξη βίος ἀναφέρεται στοὺς ἀνθρώπους ἐνῷ ἡ λέξη ζωὴ στὰ ζῶα, ἡ λέξη φθόνος ἐκ τοῦ φθίνω ποὺ σημαίνει, σβήνω, χάνομαι, ὁπότε ἐπισημαίνεται ἡ ἠθικὴ διδασκαλία τῆς λέξεως αὐτῆς ποὺ μᾶς προστάζει νὰ μὴν φθονοῦμε τοὺς ἄλλους, διότι ὅποιος φθονεῖ τότε φθίνει συνεχῶς, σβήνει καὶ στὸ τέλος χάνεται.

Η ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΡΙΖΑΣ ΛΕΞΕΩΝ

Στο παρακάτω κείμενο (παρμένο από το "Έλλην Λόγος" της Άννας Τζιροπούλου) γίνεται  προσπάθεια να μελετηθούν περιπτώσεις λέξεων που δείχνουν σε ποια έκταση και ποιο βάθος η γλώσσα, ως κύριος εκφραστής του ήθους του ελληνικού πολιτισμού, μπόρεσε να διαμορφώσει δίαυλους παιδείας και επικοινωνίας με τους λαούς της Δυτικής Ευρώπης.

1. Η λέξη #Βρετανία [αγγλικά Britain, λατινικά Britannia] ετυμολογείται από την ελληνική λέξη πρυτανεία [πρώτη στην ιεραρχία] που προέρχεται από τα συνθετικά πρώτος + άνω [=η πρώτη χώρα που βρίσκεται πάνω από την ηπειρωτική Ευρώπη].  Η λέξη #αναφέρεται για #πρώτηφορά από τον Έλληνα εξερευνητή και θαλασσοπόρο #ΠυθέατονΜασσαλιώτη, που επισκέφθηκε την Αγγλία περί το 330 π.Χ. Σημειωτέον ότι αρχικά οι Βρετανικές Νήσοι ονομάζονταν «Κασσιτερίδες  Νήσοι» (εξαιτίας των κοιτασμάτων κασσιτέρου που υπήρχαν στην Κορνουάλη), ενώ για  την  Βρετανία  υπήρχε  στην  αρχαιότητα  και  το  όνομα  «Αλβιών». Και οι δύο αυτές λέξεις είναι ελληνικής προέλευσης: Η λέξη Κασσίτερος ετυμολογείται από τα συνθετικά κατά + σίδηρος [>κατασίδηρος >κατσίδερος >κασσίτερος], ενώ η λέξη #Αλβιών ετυμολογείται από το #αλφός [=υπόλευκος, λευκός], ενώ ως προσδιορισμός της Αγγλίας αναφέρεται στο υπόλευκο χρώμα των βράχων της (που περιέχουν κιμωλία) όπως φαίνονται από την ακτογραμμή του Dover. Περαιτέρω η λέξη σίδηρος προέρχεται από τα συνθετικά σίζω [=σφυρίζω] + δηρός [=ανθεκτικός], που σημαίνουν ότι το μέταλλο σιρίζει όταν ψύχεται με νερό και γίνεται σκληρό. Εξάλλου η λέξη αλφός προέρχεται από τα συνθετικά α [στερητικό] + φλοιός [=φλούδα] >αφλοιός >αλφειός, που δηλώνουν ότι το ξεφλουδισμένο κλαδί αφήνει να φαίνεται η λευκωπή εσωτερική επιφάνειά του. Από τη λέξη αλφός, εκτός από  Αλβιών, προέκυψαν ονόματα όπως #ΑλφειόςΆλπειςΑλβανία. (Και η αρχαία και νυν Αλφά Μυλοποτάμου και οι υπόλευκες πέτρες Αλφάς στην Κρήτη)    

2. Η λέξη #Αγγλία [αγγλικά Anglia, λατινικά Anglia] είναι ελληνικής προέλευσης και ετυμολογείται από τα συνθετικά #Άνω + #Γαλλία [>Ανγαλία >Αγγλία = χώρα πάνω από τη Γαλλία].  Η λέξη #Γαλλία είναι επίσης Ελληνική, προέρχεται από τη λέξη #Γαλάτης (>Γαλατία >Γαλτία >Γαλλία), η οποία αποτελεί μετεξέλιξη της λέξης #Κελέτης (>#Καλάτης >Γαλάτης), από την οποία προήλθε και το όνομα #Κέλτης.  Η λέξη Κελέτης έτυμολογείται από τα συνθετικά #κέλης [=#ίππος] + #έχω [>εχεύς, έτωρ, έτης] και σημαίνει "άνθρωπος που χρησιμοποιεί άλογα".  

3. Η λέξη Σκοτία [αγγλικά #Scotland] είναι ελληνική, σχετίζεται με τη λέξη "#σκότος" και σημαίνει "χώρα του σκοταδιού", εξαιτίας της μεγαλύτερης διάρκειας της νύχτας σε εκείνο το γεωγραφικό πλάτος. Σημειωτέον ότι αρχαιότερο όνομα της Σκοτίας ήταν το #Καλυδονία, που είναι επίσης ελληνικής προέλευσης, ετυμολογούμενο από τα συστατικά #καλός + #υδνέω [=τρέφω, αυξάνω {<δαίνυμι}] που σημαίνουν "αυτός που φέρνει πολλή τροφή". Το όνομα εξάλλου #Ουαλία [αγγλικά #Wales] της τρίτης βρετανικής χώρας είναι επίσης ελληνικό, σχετίζεται με το ρήμα "#βάλλω" [="πλήττω καταβάλλω"], το οποίο στην εκλατινισμένη Δυτική Ευρώπη προφερόταν και ως "ουάλλω", και επομένως σημαίνει "χώρα ανθρώπων που μπορούν να καταβάλλουν" [=να νικάνε].  

Η επίδραση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στον εγκέφαλο

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΙΛΙΑΣ 

Η εμφάνιση του ελληνικού αλφαβήτου στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο τον 9 ο αιώνα π.Χ. προκάλεσε μία νευροανατομική μεταβολή στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου των γραφέων διαφορετική από εκείνη που είχε προκάλεσε η Γραμμική Β στο παρελθόν της οποίας η επεξεργασία γίνεται μόνον στην δεξιά πλευρά του εγκεφάλου των αντιστοίχων γραφέων. Κατά συνέπεια η προσθήκη αυτού του νοητικού εργαλείου στην ανθρωπότητα μέσω των Ελλήνων είναι υπεύθυνη για τον πακτωλό των αφηρημένων εννοιών αρχικώς στον Ελληνικό κόσμο και μετά στον υπόλοιπο κόσμο όπου έγινε χρήση της μετεξέλιξης του αρχικού Ελληνικού αλφαβήτου σε αλφάβητα άλλων χωρών βασισμένων στο Ελληνικό που ήταν το πρώτο που είχε 7 φωνήεντα. 

Η εξέλιξη του Homo Sapiens στον Ελληνικό χώρο είχε βιογενετική επίπτωση στο DNA του. Στον χώρου αυτό υπήρξε σύμμειξη μεταξύ του προϋπάρχοντος άλλου είδους ανθρώπου του Homo Neanderthal. Σήμερα αποδεικνύεται ότι οι σημερινοί άνθρωποι έχουν 2-3% γονίδια από το άλλο είδος ανθρώπου. Ωστόσο ο Homo Sapiens έκανε ένα ταξείδι στην Κρήτη το 50000 πριν από σήμερα. Υπάρχουν ευρήματα του κρανίου του καλώς μελετημένα και χρονολογημένα. Το ταξείδι αυτό αποδεικνύει ύπαρξη έναρθρου λόγου στο Αιγαίο διότι οφείλεις να κατασκευάσεις πλωτό μέσο και να κατευθύνεις το μέσο αυτό τελικώς σε ξηρά. Οι συνεχώς εξελισσόμενοι άνθρωποι απόκτησαν τελικώς τις ιδιότητες εκείνες οι οποίες στοιχειοθετούν τον πληθυσμό των Ελλήνων. ----------------------------------------------------------------------------------------- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΜΙΛΗΤΟΥ

 Ο καθηγητής κ. Σταύρος Π. Παπαμαρινόπουλος προέρχεται από την Αρκαδία και από τους δύο γονείς του, την Δήμητρα και τον Παναγιώτη Παπαμαρινόπουλο από την Τεγέα και την Καρύταινα αντιστοίχως. 

Έχει πτυχίο Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1973) ενώ τελείωσε την διδακτορική του διατριβή στην γεωφυσική στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου το 1979. Έχει κάνει μεταδιδακτορικές έρευνες στο Κάρντιφ, στο Νιού Κάστλ και στην Οξφόρδη. Διετέλεσε Καθηγητής Γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών κατά τα έτη 1983-2012. Έχει διδάξει Γεωφυσική σε φοιτητές του Τμήματος Γεωλογίας και Φυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών, φοιτητές του Τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (2000-2005) και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, του τμήματος Μηχανικών Μεταλλειολόγων-Μεταλλουργών (1995-2000).

Ελληνική γλώσσα: Η τελειότητα ενός άλυτου γρίφου

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)



Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (βιβλίο Γκίνες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ” αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)

Η Ελληνική και η Κινέζικη, είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και…..στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.

(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Η τελειότητα τής Κυριακής προσευχής

Μπαμπινιώτης Γεώργιος 

Πρόκειται για θαυμαστό, τέλειο στην απλότητα και τη βαθύτητά του κείμενο, που δείχνει ανάγλυφα την εκφραστική δύναμη, στην οποία μπορεί να φθάσει η γλώσσα τού ανθρώπου, απόρροια τής ιδιότητας που μοιράζεται «κατά χάριν» ο άνθρωπος με τον Θεό, απόρροια τού πνεύματος.

Η ανάγκη επικοινωνίας τού ανθρώπου με τον Θεό (όποιον θεό πιστεύει), η ανάγκη τής προσευχής, είναι από πολύ παλιά γνωστή στον άνθρωπο και εμφανίζεται στις γλώσσες των περισσοτέρων λαών. Στην Ελληνική η λέξη προσεύχομαι («απευθύνω ευχή, αίτημα ή παράκληση προς τους θεούς») πρωτοαπαντά στον Αισχύλο, ενώ ως τεχνικός όρος η λέξη προσευχή μαρτυρείται πολύ αργότερα στην Αγία Γραφή, στο κείμενο τής Παλαιάς Διαθήκης και –με ιδιαίτερο βάρος και βάθος– στο κείμενο τής Καινής Διαθήκης.

Δεν έχω, δυστυχώς, τον επιστημονικό θεολογικό οπλισμό, για να ερμηνεύσω το βαθύτερο περιεχόμενο, το δογματικό νόημα και τη σημασία που έχει στην ορθόδοξη, ιδίως, παράδοση η έννοια τής προσευχής. Αυτό που ακροθιγώς επιχειρώ να δείξω εδώ, στο θεωρητικό πλαίσιο μιας κειμενογλωσσολογικής ανάλυσης που ανάγεται στον Roman Jakobson, είναι η γλωσσική δομή τής κυριακής προσευχής, όπως μάς παραδίδεται από τα Ευαγγέλια (Ματθ. 6, 9-13 και Λουκ. 11, 2-4), την οποία θεωρώ ιδανικό κείμενο.

 Κατά το κείμενο τού Ευαγγελίου, την παραδίδει ο ίδιος ο Κύριος στους ανθρώπους (εξ ου και «κυριακή» προσευχή), λέγοντας «οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑμεῖς» και συνοδεύοντάς την με ένα πολύ διδακτικό ηθικό αλλά και γλωσσικό σχόλιο:

«Προσευχόμενοι δὲ μὴ βαττολογήσητε, ὥσπερ οἱ ἐθνικοί. Δοκοῦσι γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται. Μὴ οὖν ὁμοιωθῆτε αὐτοῖς· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν» (Ματθ. 6, 7-9).

Σαράντος Καργάκος στις Αντιθέσεις

Ελληνική Γλώσσα τεράστια η προσφορά της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι

του Παναγιώτη Μυργιώτη, Μαθηματικού

Η γλώσσα κάθε λαού αποτελεί ένα από τα στοιχεία της ταυτότητός του. Η γλώσσα, εκτός από στοιχείο της ταυτότητος, είναι και εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Η γλώσσα βοηθά στην δημιουργία του πολιτισμού, του λεγόμενου πνευματικού, σε αντίθεση με τον υλικό (γλυπτική, ζωγραφική κλπ).

Για να μπορούν οι άνθρωποι να συνεννοούνται θα πρέπει η γλώσσα να είναι ακριβής, να περιγράφει με συντομία και επακριβώς το μήνυμα, το σημαίνον και το σημαινόμενο να ταυτίζονται. Θα πρέπει να είναι εύκολη για να γίνεται κτήμα του λαού, να μπορούν να τη μαθαίνουν όλοι. Στην Κίνα π.χ., η οποία χρησιμοποιεί ιδεογράμματα για να παραστήσει λέξεις και έννοιες τα σύμβολα είναι πάρα πολλά με αποτέλεσμα ακόμα και οι ακαδημαϊκοί της χώρας (οι θεωρούμενοι ως οι πιο μορφωμένοι) δεν τα γνωρίζουν όλα. Δηλαδή οι πνευματικές κορυφές της δεν μπορούν να διαβάσουν όλα τα κείμενα που έχουν γραφεί στη γλώσσα της χώρας τους. Για την αξία της γλώσσας σημειώνει ο «δικός μας» Κωνσταντίνος Τσάτσος, ακαδημαϊκός, φιλόσοφος, πρώην Υπουργός, πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας και συγγραφέας: «Όσο πιο προηγμένος είναι ο πολιτισμός ενός έθνους, τόσο πιο πλούσιες σε προϊστορία, και συνεπώς και σε ουσία, είναι οι λέξεις της γλώσσας… Με την γλώσσα μεταδίδομε λογικούς συνειρμούς και διεγείρομε συναισθήματα… Κάθε λαός έχει την γλώσσα που του αξίζει. Στην γλώσσα, όπως και στα τραγούδια του, εναποθηκεύεται ο πολιτισμός του… είναι ο πιο αδιάψευστος μάρτυρας της ιστορικής του συνείδησης και της ιστορικής του συνέχειας.»

Εμείς βέβαια οι Έλληνες τέτοιο κίνδυνο, όμοιο με τους κινέζους, δεν διατρέχουμε. Άλλος είναι ο κίνδυνος για τη γλώσσα μας. Η ελληνική χρησιμοποιεί μόνο 24 γράμματα και οι διάφοροι συνδυασμοί των γραμμάτων αυτών δημιουργούν τις λέξεις-έννοιες. Στην αρχαιότητα υπήρχαν επιπλέον και άλλα 3 γράμματα τα οποία στο διάβα της ιστορικής διαδρομής εξαφανίστηκαν. Η δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (της μητέρας της σημερινής) ήταν δομή μαθηματική. Κάθε γράμμα αντιπροσώπευε ένα αριθμό και ένα μουσικό τόνο. άρα γράμμα = αριθμός =τόνος (μουσικός), πράγμα που φανερώνει ότι στη γλώσσα μας πίσω από τα γράμματα-λέξεις υπάρχουν αριθμοί (λεξάριθμοι) και μουσικοί φθόγγοι (τονάριθμοι). Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». Για τη συνέχεια της γλώσσας μας έχουν καταγραφεί: Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης είπε «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία Ελληνική γλώσσα. Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί. Στα Αρχαία.». Ο γνωστός Αδαμάντιος Κοραής είχε πει «Όποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να ερμηνεύση την Νέαν, ή απατάται ή απατά.». Ενώ ο Γιώργος Σεφέρης γράφει «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα.». Παρόλο που πέρασαν χιλιάδες χρόνια.

9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

09/02/2023ΕΛΛΑΔΑNo Commeon 9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

της Νεκταρίας Μαραγιάννη,

«Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική· / το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου. / Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Άξιον Εστί». Παραφράζουμε τον τίτλο: «άξια εστί» η ποίηση του Ελύτη, όχι μόνο για το περιεχόμενο των ποιητικών του έργων και την ψυχική ανάταση που προσφέρει στους αναγνώστες, αλλά και για τη φροντίδα με την οποία χρησιμοποίησε την ελληνική γλώσσα συνεχίζοντας μέσω της ποιητικής δημιουργίας τη διάδοσή της ανά τον κόσμο.

«Πατώντας» στο μονοπάτι που είχαν πρώτοι χαράξει οι Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Όμηρος, Αισχύλος, Θουκυδίδης, Ηρόδοτος, Πλούταρχος, Ιπποκράτης, μεταξύ άλλων. Σαν η γλώσσα να είναι ένα κουβάρι που ξετυλίγεται, η κλωστή του η διάδοσή της και σε αυτή την κλωστή περιλαμβάνονται τα κείμενα –ποιητικά και μη– από την αρχαιότητα έως τις ημέρες μας· καθώς και μέσα από τα κείμενα εκείνα ξεκίνησε η γραπτή μορφή διάδοσης της γλώσσας, και όσο διαδίδεται θα εξακολουθεί να υπάρχει και μαζί με αυτήν ο πολιτισμός της χώρας. 

Με τη χρήση αυτής της γλώσσας γράφεται το παρόν κείμενο, και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας που έχει καθιερωθεί να τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Φεβρουαρίου. Παρότι η ελληνική γλώσσα έχει τις απαρχές της εδώ και χιλιάδες χρόνια, η καθιέρωση μιας παγκόσμιας ημέρας αφιερωμένη σε αυτή, θεσμοθετήθηκε μόλις το 2017, με κοινή απόφαση (ΦΕΚ της 24ης Απριλίου 2017, αρ. 1384) των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας της Ελλάδας.

Το σχέδιο νόμου έφερε τον τίτλο «Καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού» με προτεινόμενη ημέρα την 20η Μαΐου, ημέρα γέννησης του Σωκράτη. Με κοινή υπουργική απόφαση επελέγη τελικά η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, Διονυσίου Σολωμού (1798-1857). Την ημέρα αυτή πραγματοποιούνται εκδηλώσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και πανεπιστημιακά τμήματα ελληνικής γλώσσας σε όλο το κόσμο.

Το μεγάλο come back της ελληνικής γλώσσας στην Αλβανία…

Μπέτσης Ορφέας

Στα πλαίσια της θεσμοθετημένης πλέον Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας (η 9η Φεβρουαρίου από το 2017) ας υπογραμμίσουμε ότι στο εγγύς βαλκανικό περιβάλλον, στην αλβανική κοινωνία τα ελληνικά ακτινοβολούν. Το αποτύπωμά τους είναι έντονο. Δεν αφορά μόνο την επιρροή τους στην αλβανική γλώσσα. Εκεί ίσως είναι μικρότερη η αντανάκλαση. Σε ιστορικό δοκίμιο που κυκλοφόρησαν εσχάτως οι Oliver Jens Schmitt και Bernd J. Fischer αναζητούν τους λόγους για την αναλογικά μικρότερη διείσδυση των ελληνικών στην αλβανική. Το ερώτημα, όμως, έχει αμιγώς επιστημονικό ενδιαφέρον στο εξειδικευμένο αντικείμενο της ιστορικής γλωσσολογίας.

Τα ελληνικά στην αλβανική επικράτεια δεν ήταν καν ξένη γλώσσα, όπως με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε κανείς να υποθέσει. Κι αυτό όχι μόνο στους αιώνες που οι Έλληνες συγκροτούσαν το πολιτιστικό τους περιβάλλον στον γεωγραφικό ιστό παρά την Αδριατική. Πρόκειται για την ιστορική και γλωσσική πραγματικότητα των τελευταίων τριών δεκαετιών, από το 1990 που η Αλβανία άνοιξε ως χώρα.


Από τότε, αποκαταστάθηκε η χρήση των ελληνικών, λειτουργώντας ως βασικός παράγοντας στην όσμωση που εξελίσσεται μεταξύ των δύο λαών. Η ελληνική γλώσσα διαμόρφωνε κοινωνία και την καλλιεργούσε με τη μοναδική δυναμική που ενέχει, μεταξύ των αλβανόφωνων. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι το Αλφάβητο για τη γραφή της αλβανικής γλώσσας οριστικοποιήθηκε μόλις το 1908. Νεότερη της στα εργαστήρια του nation building είναι μόνο η “μακεδονική” γλώσσα.

Η συρρίκνωση των ελληνικών στην δημόσια σφαίρα της Αλβανίας πριν το 1990 εξυπηρετούσε την ανάγκη συγκρότησης αλβανικού έθνους σε προδιαγραφές που η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, σε συνταύτιση με ύστερους σχεδιασμούς της Υψηλής Πύλης, είχε σχεδιάσει. Εύγλωττα εξάλλου περιγράφει τις συνθήκες ο Victor Berard φιλοξενούμενος (1890) σε ορθόδοξη οικογένεια στο συνοικισμό Καλιά του Ελμπασάν.

Ελληνική Γλώσσα

"Ελάχιστοι μας διαβάζουν

ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας

μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι

σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά

όμως αντισταθμίζει που γράφουμε ελληνικά."

Κώστας Μόντης

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ που στέκει στην αρχή και στο τέλος του νέου ελληνισμού.

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

που στέκει στην αρχή και στο τέλος του νέου ελληνισμού. 

Πάντα επίκαιρος, σπασμένο αρχαίο άγαλμα που μόλις ανέσυρε η αρχαιολογική σκαπάνη.

 Απομεινάρι κάλλους που λάμπει κάθε στίχος, χωρίς καμμιά ανάγκη για το ολοκληρωμένο πρότυπο του παρελθόντος. Η τραυματισμένη ομορφιά του αποσπάσματος αποδεικνύεται υπέρτερη της κλασικής τελειότητας. Μια νοσταλγία που η τελειότητα την ελκύει αλλά και την απωθεί συγχρόνως. Περήφανη για το τραύμα που φέρει, με επίγνωση της αδυναμίας να φτάσουμε στην τελείωση, στο απόλυτο, να δημιουργήσουμε το όλο σώμα.

 Γιατί δεν υπάρχει ένα όμορφο σώμα για τον Σολωμό αλλά τα πανέμορφα μέλη του σώματος, τα τυραννισμένα από τον αποχωρισμό αλλά με τη γνώση για την άλλη ομορφιά που ο αποχωρισμός τούς προσδίδει. Προφητεία θαρρείς όλης της ατομικής και της εθνικής μας πορείας.

ΠΗΓΗ: 

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=5931518760275856&id=100002533714802

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, από το στόμα ενός δασκαλάκου

Του Ηρακλή Λογοθέτη

Σήμερα που γιορτάζουμε παιδιά μου, ένα μύθο θα σας πω — και δύο παραμύθια. Τα χρόνια τα παλιά με την επανάσταση του 1821, Έλληνες, Ρωμιοί και Γραικοί, καταστάθηκαν ελεύθεροι πιά σε μία ευλογημένη γλωσσική μεσοποταμία. 

Στη χώρα αυτή έρρεαν εν αφθονία, ηχοτονικώς διαφέροντα και ποικιλοτρόπως φερόμενα, τα μελίσματα της ελληνικής γλώσσας, με πλήθος ιδιώματα, σπανίζουσες διαλέκτους ιδιόμελου σφρίγους και ντοπιολαλιές εγκάρδιου ρίγους, Μα η μεταξωτή λαλιά θέλει επιδέξιους φθόγγους κι ο πλούτος ο πολύς, ο ασύνηθα βαρύς, φέρνει πενία.

 Τρομάξανε λοιπόν με την ανοικονόμητη καλοτυχία τους οι πολίτες του νεόκοπου κρατιδίου, χωρίστηκαν σε δύο παρατάξεις και ενεπλάκησαν στον παραλογισμό του εμφύλιου γλωσσικού πολέμου, αδυνατώντας  να προβλέψουν τα επερχόμενα δεινά του. Βάλθηκαν δηλαδή να μετατρέψουν την εύφορη κοιλάδα σε χέρσα γη, φέρνοντας με εκατέρωθεν αφορισμούς σε αντιπαράθεση τον Τίγρη της δημοτικής με τον Ευφράτη της λόγιας παράδοσής μας και προσπαθώντας η μία να επιχωματώσει τη φωνή της άλλης.

Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία γλώσσα η Ελληνική

«Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία γλώσσα η Ελληνική… Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες μας. Τις ρίζες μας που βρίσκονται εκεί στα Αρχαία».

-- Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

Οι ρίζες μας φαίνονται στη γλώσσα μας, όπως δείχνει η εικόνα, και όπως εξηγεί το παρακάτω άρθρο.

Ομηρικές λέξεις στην Ποντιακή διάλεκτο

Τα Ομηρικά έπη γράφτηκαν σε μια γλώσσα, η οποία βασίζεται στις δύο Αρχαίες Ελληνικές διαλέκτους, την Ιωνική και την Αιολική, τις οποίες ομιλούσαν κυρίως στη Μικρά Ασία. Η Ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την Αρχαία Ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των πρώτων αποίκων του Πόντου από την Ιωνική Μίλητο.

Με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση γεωγραφικών, κλιματολογικών, ιστορικών, εθνολογικών κλπ παραγόντων, δημιουργήθηκαν εξελικτικά από την Ιωνική διάφορες διάλεκτοι, μία των οποίων είναι η Ποντιακή διάλεκτος.

Με την εγκατάσταση και άλλων Ελληνικών φύλων, όπως για παράδειγμα των κατοίκων της Τραπεζούντας της Αρκαδίας (4ος αιών π.Χ.), οι οποίοι άλλαξαν και το όνομα «Τραπεζούς» από «Οιζηνίς» και ιδιαίτερα των Αιολικών φύλων, εισήχθησαν και σποραδικοί Αιολισμοί.

Εύξεινος Πόντος

Ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά τον όρο Πόντος ή Εύξεινος Πόντος. Αντίθετα, αναφέρονται διάφορες εθνότητες του Πόντου, οι οποίες φυσικά στην αναμέτρηση τάχθηκαν στο πλευρό των Τρώων για ευνόητους λόγους.