ΕΥΡΥΒΙΑΔΗΣ ΜΑΡΙΟΣ
Η πρώτη θέση μου είναι ότι οι τούρκικες επιδρομές τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974, στόχο είχαν και την κατάκτηση εδαφών. Ο πρωταρχικός τους στόχος, όμως, ήταν πολιτικός. Ήταν η κατάλυση του κυπριακού κράτους του 1960. Την κατάλυση επιδίωκαν, ταυτόχρονα, και οι Αγγλοαμερικανοί, όπως επίσης η αθηναϊκή χούντα και οι παρατρεχάμενοι τους στην Κύπρο. Ο πολιτικός στόχος της Άγκυρας απέτυχε. Το κυπριακό κράτος όχι μόνο επιβίωσε αλλά το 2004 εντάχθηκε στην ΕΕ, η οποία –με όλα της τα προβλήματα– παραμένει ο πιο επιτυχημένος διακρατικός οργανισμός στον κόσμο και δυνητικά ο φορέας που μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της Κύπρου.
Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας έγινε παρά τις λυσσώδεις αντιδράσεις της Τουρκίας, η οποία απειλούσε ακόμη και με πόλεμο για να την αποτρέψει. Θυμάμαι έντονα τον τίτλο αθηναϊκής εφημερίδας που προέβαλε τα λόγια επώνυμου Έλληνα πρώην διπλωμάτη πως η Τουρκία «δεν θα επιτρέψει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ». Η αθηναϊκή ελίτ χαρακτήριζε τον Βύρωνα Θεοδωρόπουλο “πρύτανη” των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σε κάθε ευκαιρία δηλώνω πως 1000 χρόνια τούρκικα και να περάσουν, οι Τούρκοι και οι νατοϊκοί τους διευκολυντές (enablers) δεν μπορούν να καταλύσουν το κυπριακό κράτος. Τα κράτη είναι αυθύπαρκτα. Ένας τρόπος υπάρχει για να καταλυθεί ένα κράτος, να αυτοκαταλυθεί. Με τη συναίνεση του λαού του. Δια της βίας αυτό δεν γίνεται.
Δεύτερη θέση: Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι “μικρό” κράτος όπως μοιρολογούν πολλοί, επώνυμοι και ανώνυμοι. Ο χαρακτηρισμός υποκρύπτει φαταλισμό και ανικανότητα χειρισμού των πραγμάτων. Το κυπριακό κράτος είναι ανίσχυρο κράτος. Είναι όμως και παραμένει κράτος. Και αυτό είναι το καθοριστικό. Και το Ισραήλ είναι σχετικά μικρό κράτος, αλλά μόνο ανίσχυρο δεν είναι. Το κυπριακό κράτος είναι υποκείμενο και όχι αντικείμενο του διακρατικού συστήματος.
Είναι δρών του συστήματος, είναι ισότιμος παίκτης στο διακρατικό σύστημα. Και ως παίκτης έχει δυνατότητες να θεραπεύσει τις αδυναμίες του ώστε να παράγει ασφάλεια στους πολίτες του. Η ασφαλεία είναι η απαραίτητη συνθήκη για όλα τα υπόλοιπα που οφείλει να παρέχει ένα σύγχρονο κράτος – ευνομία, δικαιοσύνη, πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα σε δημοκρατικό πολίτευμα. Αλλιώς το κράτος χάνει τη νομιμοποίησή του και η εξουσία του μετατρέπεται σε αυθαιρεσία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πολιτική βούληση των ταγών του.
Η στρατηγική σημασία της Κύπρου
Τρίτη θέση: Το κυπριακό κράτος έχει, λόγω γεωγραφίας, διαχρονική μείζονα στρατηγική αξία στο διακρατικό σύστημα. Δυστυχώς η στρατηγική αυτή αξία είναι άγνωστη σε αυτούς που κατά καιρούς ασκούν την εξουσία. Η αγνωσία αυτή είναι αδικαιολόγητη διότι ό,τι χρειάζεται να γνωρίζουν οι ταγοί υπάρχει στην δημόσια σφαίρα. Όποτε δυο τινά συμβαίνουν: Είτε οι ταγοί είναι ανεπαρκείς κι ανίκανοι, είτε λειτουργούν με το φόβο ανάδειξης και διαχείρισης της στρατηγικής αξίας της Κύπρου. Αυτό που συμβαίνει είναι μάλλον ο συνδυασμός των δυο.